مدیریت بهینه شیم آبیاری برای آبیاری قطره ای پایدار با کاربرد پساب

در شرایط کمبود آب، استفاده از پساب برای کشاورزی اجتناب ناپذیر است. سیستم آبیاری قطره ای به دلیل توزیع آب کنار بوته گیاه و یا زیر خاک، نگرانی های ناشی از بروز آلودگی های بهداشتی و زیست محیطی کاربرد پساب را کاهش می دهد. اما مشکل گرفتگی قطره چکان ها در هنگام کاربرد پساب تشدید می شود. کلرزنی، اسیدشویی و شستشوی دوره ای لترال های آبیاری از جمله روش های توصیه شده به منظور جلوگیری از گرفتگی قطره چکان ها می باشند. هدف از این تحقیق بررسی اثر شستشوی دوره ای لترال و کاربرد توأم اسید و کلر بر جلوگیری از گرفتگی قطره چکان ها در شرایط کاربرد پساب بود. تیمارهای آزمایشی شامل نه تیمار اصلی اثر متقابل سه سطح غلظت کلر 10، 15 و 20 میلی گرم در لیتر و سه سطح ph برابر 6، 6/5 و 7 و دو تیمار فرعی کاربرد پساب با و بدون مدیریت شستشوی دوره ای لترال بود. تأثیر تیمارهای مذکور بر عملکرد دو نوع قطره چکان تنظیم کننده فشار، روی خط و درون خط نتافیم (l/hr 4) pcj و (l/hr 3/5) uniram مورد بررسی قرار گرفت. برنامه آبیاری هر دو روز یکبار به مدت 24 ساعت (504 ساعت آبیاری در کل دوره) انجام شد. به منظور بررسی تأثیر تیمارهای مورد مطالعه بر عملکرد سیستم آبیاری قطره ای، دبی 8 قطره چکان مشخص واقع بر هر لترال پس از هر سه بار آبیاری (72 ساعت آبیاری) اندازه گیری و شاخص های یکنواختی پخش (eu)، یکنواختی پخش مطلق (eua)، دبی نسبی (dra)، ضریب یکنواختی کریستیانسن (uc) و ضریب یکنواختی آماری دبی قطره چکان (us) ارزیابی شد. بطور کلی نتایج بیان گر عملکرد بهتر قطره چکان های مورد استفاده در تیمار کلرزنی با غلظت کلر 10 میلی گرم در لیتر بود. رفتار قطره چکان های مورد استفاده نسبت به سطح ph متفاوت بود، بطوری که قطره چکان pcj در سطح ph برابر 6 و قطره چکان uniram در سطح ph برابر 7 عملکرد بهتری داشت. نتایج همچنین نشان داد که در شرایط کاربرد پساب، قطره چکان uniram نسبت به قطره چکان pcj عملکرد بهتری دارد. در تمامی تیمارهای مورد مطالعه، عملکرد قطره چکان های pcj و uniram در طول دوره آبیاری از نظر شاخص های مورد ارزیابی در ردیف خوب قرار گرفت. به منظور تعیین تأثیر کلرزنی بر خصوصیات آب و پساب، غلظت کلر باقیمانده آزاد، ph، هدایت الکتریکی و غلظت مواد جامد محلول در آب و پساب تحت تأثیر تزریق غلظت های متفاوت کلر تعیین شد. نتایج نشان داد، غلظت کلر باقیمانده آزاد با تغییر غلظت کلر اضافه شده به نمونه پساب و آب تغییر می کند. با این حال تغییرات غلظت کلر باقیمانده آزاد در نمونه های پساب با سطوح مختلف ph، تحت تأثیر افزایش غلظت کلر، روند مشخصی نداشت. در صورتی که با افزایش غلظت کلر اضافه شده به آب، غلظت کلر باقیمانده آزاد افزایش یافته است. برای رسیدن به غلظت کلر باقیمانده آزاد بیش از 1 میلی گرم در لیتر به ترتیب 1، 150 و 200 میلی گرم در لیتر کلر در آب، نمونه پساب با ph برابر 6 و 6/5 و نمونه پساب با ph برابر 7، مصرف شد. کاهش ph نمونه پساب از 7 به 6 تا 6/5 مقدار کلر مصرفی برای دستیابی به غلظت کلر باقیمانده آزاد 1 میلی گرم در لیتر را به میزان 25 درصد کاهش داد. اگرچه استفاده از سدیم هیپوکلریت مایع به منظور کلرزنی سیستم آبیاری قطره ای خطر گرفتگی بیولوژیکی قطره چکان ها را کاهش می دهد اما با افزایش غلظت مواد جامد محلول، شوری و اسیدیته آب آبیاری، خطر گرفتگی شیمیایی قطره چکان ها را افزایش می دهد.